Wszystkie posty

jeszcze więcej do czytania...
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą BWV 69a. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą BWV 69a. Pokaż wszystkie posty

B!52, Odcinek 37 - Trinitatis XII



Jutro przypada dwunasta niedziela po Trójcy ÅšwiÄ™tej. ZachowaÅ‚y siÄ™ trzy kantaty Johanna Sebastiana Bacha przeznaczone na tÄ™ niedzielÄ™: Lobe den Herrn, meine Seele, Lobe den Herren, den mächtigen König der Ehren, BWV 137 i Geist und Seele wird verwirret, BWV 35.

Pierwsza z nich, Lobe den Herrn, meine Seele, BWV 69a została wykonana po raz pierwszy w Lipsku 15 sierpnia 1723 roku. Później Bach wykorzystał ją jeszcze przynajmniej raz, około roku 1727, a 26 sierpnia 1748 roku w lipskim kościele św. Mikołaja wykonano w czasie uroczystej inauguracji nowowybranej Rady Miejskiej jej zmienioną wersję - Lobe den Herrn, meine Seele, BWV 69.

W 12. niedzielę po Trójcy Świętej czytano w kościołach fragment z Ewangelii według św. Marka, opowiadający o uzdrowieniu głuchoniemego (Mk 7, 31-37). Nieznany poeta potraktował to czytanie jako pretekst do przypomnienia ludziom, że Bóg każdego dnia czyni dla nich dobro, rozpoczął więc od bardziej ogólnego cytatu z Pslamu 103:


Lobe den Herrn, meine Seele,
und vergiss nicht, was er dir Gutes getan hat!


BÅ‚ogosÅ‚aw, duszo moja, Pana, 
i nie zapominaj o wszystkich Jego dobrodziejstwach! 

W tekście użyte są ponadto słowa z opublikowanej w zbiorze Gott-geheiligtes Singen und Spielen des Friedensteinischen Zions (Gotha, 1720) kantaty Johanna Oswalda Knauera oraz - w chorale finałowym - szósty werset hymnu Was Gott tut, das ist wohlgetan Samuela Rodigasta z 1675 roku.

Kantata została rozpisana na cztery głosy solowe (sopran, alt, tenor, bas), czterogłosowy chór oraz zespół instrumentalny (trzy trąbki, kotły, trzy oboje, obój d'amore, fagot, dwoje skrzypiec, altówka i basso continuo). Kompozycja składa się z sześciu części - dwóch chórów, dwóch recytatywów i dwóch arii.

Zapraszam do posÅ‚uchania uroczystego chóru otwierajÄ…cego kantatÄ™ w wykonaniu Monteverdi Choir i English Baroque Soloists pod dyrekcjÄ… Johna Eliota Gardinera. 

Sir John Eliot Gardiner napisał o nim tak:

'Chór otwierający Lobe den Herrn, meine Seele, BWV 69a, odświeżony potem na wybory Rady Miejskiej, został skomponowany swobodnie i z dużym rozmachem. Bach jest radosny, korzysta z możliwych do uzyskania barwnych kontrastów pomiędzy trzema grupami instrumentów (instrumenty dęte blaszane, drewniane i smyczki) oraz wewnętrznymi składnikami tych grup.

Znakiem rozpoznawczym tej fantazji jest sposób, w jaki dwa brzmiÄ…ce niewinnie takty wznoszÄ…cych siÄ™, podobnych trylom figur, prowadzÄ… do uroczystego, przezabawnego motywu w taktach na 3/4 dwoma powtarzajÄ…cymi siÄ™ nutami na dwa - euforycznie, pastoralnie, w caÅ‚kowitej opozycji do tekstu Psalmu 103: "BÅ‚ogosÅ‚aw duszo moja, Pana".

Taki typ chóru uÅ›wiadamia jak cienka jest linia (jeÅ›li w ogóle istnieje) oddzielajÄ…ca Å›wiÄ…tecznÄ… muzykÄ™ sakralnÄ… Bacha od jego utworów skomponowanych na uroczystoÅ›ci Å›wieckie, jak ody urodzinowe, a nawet quodlibety Å›piewane przez jego rodzinÄ™ na dorocznych zjazdach. 

Główne fugato rozpoczyna się z powracającym w innej wersji motywem początkowym, który teraz wyrównuje się w lirycznym zakończeniu. Druga fraza jest jeszcze bardziej liryczna, w długich nutach z zawieszeniami, które podpowiadają: "Vergiss nicht" ("Nie zapominaj").

Ale jak można było przewidzieć, najlepsze dopiero nadchodzi: Bach łączy dwie fugi, a muzyka nagle wskakuje na najwyższe obroty (...). Tylko Bach tak potrafi: naciska w jednym czasie na wszystkie włączniki emocji i z czystą przyjemnością oraz rytmicznym rozmachem podnosi każdego na duchu.'