Jutro przypada dziewiąta niedziela po Trójcy Świętej. Zachowały się trzy kantaty napisane przez Johanna Sebastiana Bacha na ten dzień: Was frag ich nach der Welt, BWV 94, o której pisałem w zeszłym roku (B!52, Odcinek 34 - Trinitatis IX (2017)) ; Tue Rechnung! Donnerwort, BWV 168 oraz wykonana po raz pierwszy 25 lipca 1723 roku kantata Herr, gehe nicht ins Gericht mit deinem Knecht, BWV 105.
Herr, gehe nicht ins Gericht mit deinem Knecht, BWV 105 rozpoczyna cytat z Psalmu 143 („Nie pozywaj na sąd sługi swego, gdyż nikt z żyjących nie okaże się sprawiedliwym przed Tobą!"), kończy zaś 11 strofa hymnu Johanna Rista Jesu, der du meine Seele z 1641 roku. Nie znamy autora tekstu pozostałych części kantaty, są one jednak bezpośrednio związane z czytaną tego dnia w kościołach przypowieścią o obrotnym rządcy (lub - według dawnego polskiego nazewnictwa - włodarzu niesprawiedliwym) z Ewangelii według św. Łukasza, w której przywoływany jest temat niegodziwej mamony; to, że ważne są dobra duchowe a nie "próżne sprawy tego świata".
Sześcioczęściowa kompozycja jest przeznaczona na cztery głosy solowe (sopran, alt, tenor, bas), czterogłosowy chór oraz zespół instrumentalny: róg, dwa oboje, dwoje skrzypiec, altówka i basso continuo.
Herr, gehe nicht ins Gericht mit deinem Knecht, BWV 105 jest uważana powszechnie za jedno z arcydzieł Bacha, tych doskonałych kantat, w których piękny tekst dokładnie współgra ze znakomitą muzyką. Zapraszam do posłuchania arii sopranowej Wie zittern und wanken der Sünder Gedanken w wykonaniu Katherine Fuge i English Baroque Soloists pod dyrekcją Johna Eliota Gardinera. Skrzypce i altówki stanowią w niej drżący, chybotliwy akompaniament dla cudownego duetu oboju i sopranu. Aria jest rozchwiana i rozdygotana także z innego powodu. To jeden z naprawdę nielicznych u Bacha przykładów kompozycji, w której nie ma linii basso continuo, podstawy dla pozostałych głosów.
Wie zittern und wanken
Der Sünder Gedanken,
Indem sie sich untereinander verklagen
Und wiederum sich zu entschuldigen wagen.
So wird ein geängstigt Gewissen
Durch eigene Folter zerrissen.
Jak drżące i chwiejne
są myśli grzesznika
Gdy skarżą się wzajem i w koło się gubią
By dowieść prawości swej złudnej i próżnej.
Sumienie obawą przejęte
Torturą już własną rozdarte.
0 komentarze:
Prześlij komentarz