B!52, Odcinek 55 - Advent IV



Jutro Wigilia, która w tym roku przypada w czwartą niedzielę Adwentu. Wiemy o dwóch kantatach napisanych przez Johanna Sebastiana Bacha na ostatnią niedzielę przed Bożym Narodzeniem. O jednej z nich - Herz und Mund und Tat und Leben, BWV 147a - pisałem już przy innej okazji. Powstała w Weimarze na czwartą niedzielę Adwentu w roku 1716, w Lipsku została rozszerzona i wykonana w święto Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny 2 lipca 1723. Z tej właśnie wersji pochodzi słynne Jesu, Joy of Man's Desiring. Więcej o Herz und Mund und Tat und Leben możecie przeczytać w Odcinku 28 - Visitatio Mariae.

Drugą kantatą na ostatnią niedzielę Adwentu jest Bereitet die Wege, bereitet die Bahn, BWV 132. Kantata powstała w Weimarze i została wykonana 22 grudnia 1715 roku w kaplicy zamkowej. Utwór składa się z sześciu części i został rozpisany na cztery głosy solowe (sopran, alt, tenor, bas), czterogłosowy chór w ostatnim chorale oraz zespół instrumentalny złożony z oboju, dwojga skrzypiec, altówki, wiolonczeli i basso continuo z fagotem. Bach dopisał własnoręcznie w tytule: Dominicâ 4. Advent Xsti. Concerto á 9.

Nie zachowała się muzyka do kończącego kantatę chorału Ertöt uns durch deine Güte. Przyjęło się wykorzystywać więc muzykę do opartego na tym samym tekście finałowego chorału z kantaty Ihr, die ihr euch von Christo nennet,  BWV 164.

Libretto kantaty Bereitet die Wege, bereitet die Bahn, BWV 132 zostało napisane przez Salomona Francka i opublikowane w jego zbiorze Evangelisches Andachts-Opffer. Wspomniany już ostatni chorał pochodzi z piątej strofy hymnu Elisabeth Cruciger Herr Christ, der einig Gotts Sohn z roku 1524. Tekst jest ściśle związany z czytanym tego dnia w kościołach fragmentem Ewangelii wg św. Jana o świadectwie św. Jana Chrzciciela, który cytuje proroctwo Izajasza: Głos wołającego na pustyni: Przygotujcie drogę Pana, prostujcie na pustyni ścieżkę naszego Boga. 

Zapraszam do posłuchania początkowej arii z BWV 132 w wykonaniu Barbary Schlick (sopran) oraz Amsterdam Baroque Orchestra pod dyrekcją Tona Koopmana. Jej tekst Salomon Franck oparł właśnie na cytacie z księgi Izajasza. Co ciekawe, te same słowa zostały opracowany w początkowym accompagnato Comfort ye, comfort ye my people z oratorium Mesjasz Georga Friedricha Händla. John Eliot Gardiner pisze o tym tak: "BWV 132 to utwór intymny (...), trudno wyprzeć z głowy porównanie do accompagnato z Mesjasza Händla. Prawdę mówiąc, w przygotowywaniu drogi Panu sopran Bacha ma znacznie trudniejsze zadanie, niż tenor Händla...


Bereitet die Wege, 
bereitet die Bahn!

Bereitet die Wege
Und machet die Stege
Im Glauben und Leben
Dem Höchsten ganz eben,
Messias kömmt an!

Gotujcie już drogi, 
gotujcie już szlak.

Gotujcie już drogi, 
prostujcie już ścieżki
We wierze i w życiu
Wielkiemu nam Panu.
Mesjasz jest tuż!





0 komentarze:

Prześlij komentarz