26.07.2017, Anna Isabella Leonarda (Calegari)

Dziś imieniny Anny. Wszystkim Annom składam najserdeczniejsze życzenia 😘. A zamiast kwiatka, barokowa muzyka od imienniczki.

Najbardziej znana barokowa postać o imieniu Anna niezbyt się na dzisiaj nadaje, ponieważ była mężczyzną. To Anne Danican Philidor (1681 – 1728), kompozytor i twórca cyklu koncertowego Concert Spirituel, które odbywały się w latach 1725-1791 w Pałacu Tuileries w Paryżu.

Ale była też inna Anna...

Anna Isabella Calegari (6 września 1620 – 25 lutego 1704), szerzej znana jako Isabella Leonarda, pochodziła z włoskiego miasta Novara. Jej matką była Apollonia a ojcem hrabia Giannantonio Leonardi, doktor prawa. Lekcje muzyki pobierała już prawdopodobnie jako dziecko. Przypuszcza się, że jej nauczycielem był Gasparo Casati (1610–1641), utalentowany, ale mało znany kompozytor i maestro di cappella katedry w Novarze, w którego Il Terzo libro di sacri concenti a 2. 3. e 4. voci (Mediolan, 1640) są zamieszczone pierwsze znane utwory Leonardy.

W wieku 16 lat Calegari wstąpiła do Collegio di Sant’Orsola, klasztoru sióstr urszulanek w Novarze i przyjęła zakonne imię Isabella Leonarda. W klasztorze pozostała do końca życia a jej rodzina utrzymywała w tym czasie ścisłe związki ze zgromadzeniem i przekazywała mu pokaźne darowizny, przypuszcza się więc, że miało to wpływ na pozycję Leonardy, w tym objęcie przez nią w roku 1686 funkcji matki przełożonej. W dokumentach zakonnych figuruje także jako magistra musicae, czyli nauczycielka muzyki.

Anna Isabella Leonarda uchodzi za jednego z najpłodniejszych twórców - zarówno kobiet, jak i mężczyzn - działających w klasztorach w tamtych czasach. W opublikowanych przez nią zbiorach znajduje się ponad dwieście utworów, w tym motety i koncerty kościelne na jeden do czterech głosów, dialogi łacińskie, muzyczne zestawienia psalmów, responsoria, litanie, msze, sonaty da chiesa oraz pieśni, które pisała też w swoim w języku ojczystym. Prawie wszystkie kompozycje miały podwójne dedykacje - do Marii Dziewicy i do jednej z ważnych ówcześnie postaci - biskupa Novary, arcybiskupa Mediolanu lub cesarza Leopolda I. Wiemy też na pewno, że komponowała jedynie w czasie wolnym, we wstępie do Opera Decima (op.10) napisała bowiem, że komponowanie nie spowodowało nigdy zaniedbywania klasztornych obowiązków...

Zapraszam do posłuchania Sonaty dwunastej ze zbioru Sonate a 1. 2. 3. e 4 Istromenti, Opera XVI w wykonaniu Ingrid Matthews (skrzypce barokowe) i Byrona Schenkmana (klawesyn).