B!52, odcinek 19 - Jubilate





Jubilate Deo, omnis terra;
psalmum dicite nomini ejus; 
date gloriam laudi ejus.

Radośnie wysławiajcie Boga, wszystkie ziemie!
Opiewajcie chwałę jego imienia, Śpiewajcie mu pieśń pochwalną!

Od pierwszych słów Psalmu 66 wzięła swoją nazwę jutrzejsza niedziela - Jubilate. W czasach Bacha teksty biblijne przypisane do tej niedzieli dotyczyły powinności chrześcijan jako wzoru dla niewierzących oraz powtórnego przyjścia Chrystusa - Paruzji (z gr. παρουσία, parousia, obecność, przyjście), która dla dobrych ma być dniem osiągnięcia pełnej i wiecznej radości, dla grzeszników zaś momentem ostatecznego potępienia... Dla jednych nadzieja, dla innych trwoga. Biblia używa też dla tego dnia nazwy Epifania (z gr. ἐπιφάνεια, epiphaneia, objawienie), co brzmi już jednoznacznie radośnie, bo to także grecka nazwa Objawienia Pańskiego, czyli Trzech Króli.

Znamy trzy kantaty Bacha skomponowane na niedzielę Jubilate (BWV 12, 103, 146). Chciałbym przypomnieć dzisiaj kantatę Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen, BWV 12, o której pisałem już przy okazji niedzieli Iudica. Jan Sebastian Bach napisał ją w Weimarze do tekstu złożonego z fragmentów biblijnych; poezji, której autorem był prawdopodobnie Salomon Firanck oraz - chorał finałowy - do tekstu ostatniej zwrotki hytmnu Samuela Rodigasta Was Gott tut, das ist wohlgetan Bach wykonał Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen dwa razy. Po raz pierwszy w kaplicy weimarskiego zamku 22 kwietnia 1714 roku, po raz drugi już w Lipsku - 30 kwietnia 1724 roku. Na jej manuskrypcie widnieje tytuł: Concerto a 1 Oboe, 2 Violini, 2 Viole, Fagotto è 4 Voci coll' Organo.

Przy okazji niedzieli Iudica pisałem o pierwszym chorale Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen, który Bach wykorzystał póżniej w Credo (część Crucifixus) Wielkiej Mszy h-moll BWV 232. Dzisiaj chciałem zaproponować posłuchanie Sinfonii do tej kantaty. Główną rolę gra w niej piękna i zdobna partia oboju, podobna w charakterze do wolnych części koncertów instrumentalnych Bacha. Partie skrzypiec dopełniają jedynie melodię śpiewaną przez obój, a altówki i basso continuo stanowią podstawę harmoniczną, praktycznie nie wykraczającą poza podstawową tonację. To wszystko przygotowuje tylko do eksplozji bólu, który wyraża następujący po Sinfonii chorał (B!52, odcinek 13 - Iudica).



0 komentarze:

Prześlij komentarz